آثار تصويرگران نسل نو در جشنواره فجر سال 94

تصويرگري ايران سختي ها را به جان خريد تا از پيچ خطرناك بگذرد

كتاب "تا 90" شامل آثار تصويرگران سه دهه 1360تا 1390 هفتمين جشنواره هنرهاي تجسمي فجر منتشر مي شود.

كيانوش غريب پور؛ مدير انجمن تصويرگران و دبير بخش تصويرگري هفتمين جشنواره هنرهاي تجسمي فجر درباره نمايشگاه تصويرگري جشنواره گفت: نمایشگاه تا ۹۰، مرور آثار نیست، بلکه مرور نام‌هایی است که در سال‌های ۶۰ تا ابتدای 90، فعالیت مداوم یا مؤثر تصویرگری داشتند. این نمایشگاهی است از نام‌هایی که شکوه تصویرگری کنونی ایران مدیون آنهاست. آثاری هم که انتخاب شد با مشورت خود هنرمندان بود به طوری‎که بعضی از آثار باز می‎گردد به همان دورانی که آن هنرمند اوج گرفته است و آن اثر دارای تاریخ و جایگاه خاصی است و بعضی آثار جدیدترند و هنرمند ترجیح داده است که از مجموعه‌های جدید و شخصی خود اثری را به نمایشگاه اختصاص دهد. به هرحال بخش زیادی از این افراد هنوز هم به صورت فعال در حال تصویرگری هستند و مدام بر آثارشان افزوده می‎شود.

غريب پور ادامه داد: تصویرگری ایران را به ققنوسی تشبیه می‎کنم که در دهۀ چهل و پنجاه، از خاکستر تصویرگری کهن ایرانی، دوباره زاده شد. میراث تصویری دهۀ پنجاه بود که استخوان‌بندی تصویرگری ایران را شکل داد. اما در گذار تاریخ و در حوالی آغاز دهۀ 60 که گمان می‌رفت هویت ایرانی از دست رفته ‎است، در پی بازیابی این هویت، این رشتۀ هنری یکدستی خود را از دست داد. سال‌های آغازین تصویرگری دهۀ 60 ایران، نماد خودکاوی مداوم و بی‌پناهی نظری است. اما این روال، با مهم‌ترین رویداد هنری دهۀ 60، یعنی نمایشگاه‌های تصویرگری به سامان رسید و نجات پیدا کرد. حالا دیگر تصویرگری ایران خود را پیدا کرده بود و اعتماد به ‌نفس داشت. اما این موضوع زایش تصویری زیادی نداشت و بیشتر به تقویت بنیان‌های تصویرگری کمک کرد. اما در عین حال به تربیت نسلی منجر شد که در ابتدای دهۀ 80 و همزمان با پنجمین دوسلانۀ تصویرگری، نسل عصیانگر در جهت خلاف سنت‌های نانوشتۀ نسل قبلی عمل کرد. ثمرۀ این تولید دنیای تصویری جدیدی شد که قبل از آن تصویرگران شهامت وارد شدن به آن را نداشتند. در حقیت رویکرد نسل جدید، رفتار هنرمندانۀ معطوف به نقاشی و هنر زیبا بود. این رویکرد فضای تصویری ما را متحول کرد، اما ذاتاً ناچار بود مخاطب را ندیده بگیرد. این خاصیت همۀ انقلاب‌های هنری است که با تهاجم و هیجان، از روی معیارها می‌پرند تا زودتر به مقصد برسند.

تصویرگران این سه‌دهه همه نوع سختی، اهانت، درآمد ناچیز، کژفهمی مسئولان و مشکلات آموزشی را به جان خرید تا تصویرگری را از خطرناک‌ترین پیچ تاریخ تمدن ایرانی بگذارند. این است که اهمیت تصویرگران تا ۹۰ را قطعی می‌کند.

دبير بخش تصويرگري هفتمين جشنواره تجسمي فجر گفت: ما به چند دلیل تصویرگرانی را که در دهۀ90 ظهور کردند و یا مطرح شده‎اند را در هفتمين جشنواره فجر در نظر نگرفتیم. اول به دلیل ضرورتی که دسته‎بندی تاریخی برای مان داشت. دوم به خاطر محدودیت فیزیکی نمایشگاه. اما دلیل سوم و مهم‌تر این است که تصویرگران دهه‌ی ۹۰، ظرف همین مدت کوتاه بسیار متنوع‌تر، با استعدادتر و واقعی‌تر از اسلاف خود ظاهر شده‌اند. فکر می‌کنم دوستان جوان‌مان شایستگی این را دارند که کل یک جشنوارۀ فجر را از آن خود کنند. اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و انجمن برای سال بعد همین مسیر همکاری را پیش بگیرند، به نظرم باید سال ۹۴ را سال تصویرگران نسل نو دانست و حتی یک کار از نام‌های نمایشگاه حاضر را در آن نیاورد. این را از سر احساسی که نسبت به واقع‌بینی نسل جدید دارم نمی‌گویم، بلكه اعتقاد دارم که این دوستان جوان مثل فرزندان یک خانواده، پیام تحول را به خانه آورده‌اند و دارند بزرگ‌ترها را هم متحول می‌کنند. همه‌چیز این نسل را تأیید نمی‌کنم، اما همین‌که دارند تصویرگری را به حیطۀ محبوب مخاطب برمی‌گردانند کافی است.

هشتمين جشنواره هنرهاي تجسمي فجر مي تواند آثار تصويرگران نسل نو را به نمايش بگذارد و این بر می‌گردد به دفتر هنرهاي تجسمي که بخواهد باز کار را به انجمن‌ها واگذار کند و هیأت مدیره‌ی بعدی انجمن که این رویکرد را پی‌بگیرد.