جشنواره تجسمی فجر دوره های گذشته دانشجویی بود

نگارخانه، ناشر و حامیان هنرهای تجسمی در جشنواره فجر تجلیل می شوند

نشست خبری هفتمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر با حضور مجید ملانوروزی؛ مدیر کل هنرهای تجسمی و مجتبی آقایی؛ دبیر جشنواره در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.

ملانوروزی مدیر کل دفتر هنرهای تجسمی  در این نشست گفت: این جشنواره اولین سالی است که جشنواره با این رویکرد و به این شکل برگزار می شود و کم و کاستی های خاص خود را خواهد داشت که باید مورد نقد و بررسی قرار گیرد تا به مسیری آبرومند برای هنر کشور تبدیل شود.

ملانوروزی افزود: امسال هنرمندان و استادان هنری به ما اعتماد کردند تا جشنواره ای را برگزار کنیم که نه در محتوا بلکه به لحاظ فرم  نیز کاملاً تخصصی است و در بحث هنر انقلاب نیز تلاش کردیم علاوه بر محتوا به لحاظ فرم نیز آثار خوبی را به عنوان هنر فاخر انقلاب اسلامی در جشنواره داشته باشیم تا هنرمندان ما بدانند که جشنواره هنرهای تجسمی فجر همان طور که امانتدار موضوع انقلاب اسلامی است، از نظر فرم و صورت نیز باید قابل دفاع باشد.

ملانوروزی با ابراز امیدواری برای برگزاری یک رویداد بزرگ هنرهای تجسمی در ایام دهه فجر که به مرور کارنامه یک ساله هنرهای تجسمی کشور اختصاص دارد، به ارائه توضیحاتی درباره شیوه متفاوت برگزاری این جشنواره پرداخت و گفت: جشنواره هنرهای تجسمی فجر به نسبت سایر جشنواره های هنری فجر، جشنواره جوانی است و در سال‌هایی برگزاری آن رقم خورد که متأسفانه بسیاری از هنرمندان با حوزه دولت کمتر همکاری می کردند و به همین دلیل این جشنواره نحیف باقی ماند. سال قبل که وارد وزارت ارشاد شدیم ابتدا به مرور و آسیب شناسی این جشنواره پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که این جشنواره به دلیل رقابتی بودن در حدو اندازه یک رویداد دانشجویی مانده است و هنرمندان مطرح وشناخته شده کشور در آن شرکت نمی کردند. به دنبال این بررسی ها، جلسات و شوراهای کارشناسی برگزار کردیم که چگونه می توان از پتانسیل هنرهای تجسمی کشور در ایام دهه فجر به خوبی استفاده کرد و همان طور که همگان در این ایام منتظر جشنواره فیلم هستند، منتظر یک رویداد بزرگ هنرهای تجسمی نیز باشند، در اولین گام به این نتیجه رسیدیم که جشنواره را از حالت رقابتی و دانشجویی بودن خارج کنیم و در ادامه نیز بنا بر سیاست های دولت از ظرفیت های نهادهای خصوصی و انجمن ها استفاده کنیم و در همین راستا نمایشگاه این جشنواره را به انجمن های تخصصی سپردیم تا کارنامه ای از کل فعالیت های هنرهای تجسمی سالانه هر انجمن را ارائه کنند.

مدیر کل هنرهای تجسمی ادامه داد: برگزاری جشنواره هنرهای تجسمی در دوره های قبلی با آن رویکرد کیفیت لازم را نداشت و جنبه داشنجویی داشت بنابراین ما در این دوره سعی کردیم که با مشارکت انجمن ها جشنواره ای با کیفیت و با حضور هنرمندان شاخص داشته باشیم. بنابراین جشنواره امسال به صورت غیر رقابتی برگزارمی شود. تلاش ما این است که جشنواره‌ی تجسمی فجر را پرقوت‌تر از گذشته برگزار کنیم. بنابراین آن‌هایی که مایل به شرکت هستند، نباید خیلی رقابت برای‌شان مهم باشد، مهم اعتباری است که باید بدون در نظر گرفتن جایزه به آن رسید.

ملانوروزی افزود: ما دبیرخانه‌ی جشنواره را دائمی کرده‌ایم تا پس از پایان این دوره، برای دوره‌ی بعد برنامه‌ریزی شود. برگزاری بی ینال تهران هم به برنامه‌ریزی و فرصت نیاز دارد. برگزاری چنین برنامه‌ای از حوزه‌ی وزارت ارشاد خارج است. بنابراین اگر بخواهیم چنین رویداد بزرگی داشته باشیم، به معنی تعطیل کردن جشنواره‌ی تجسمی فجر نیست. آرزوی محالی هم نیست و سنگ بزرگی برنداشته‌ایم، بلکه باید روی آن کار شود و از همه‌ی ظرفیت‌های‌مان استفاده کنیم تا موازی‌کاری صورت نگیرد.

وی افزود: ما هم رویکرد بومی و ملی خود را می خواهیم داشته باشیم و هم این که خوانش معاصر را در مورد توجه قرار دهیم و بنابراین به جشنواره های ملی خود نیازمندیم با این حال ممکن است که جشنواره هنرهای تجسمی فجر جای خود را به بی ینال تهران بدهد.

ملانوروزی تأکید کرد که ما سنگ بزرگی برنداشته ایم و تا زمانی که این بی ینال تهران برگزار نشود، برگزاری جشنواره هنرهای تجسمی فجر و بی ینال های تخصصی به قوت خود باقی است.

ملانوروزی در بخش پایانی این نشست درباره طرح بی ینال تهران توضیح داد: این طرح هنوز خیلی خام است اما هنر کشور ما این استعداد را دارد که بتواند بی ینالی جهانی داشته باشد که جزء 10 بی ینال برتر دنیا باشد و ما امیدواریم که بتوانیم با حمایت بخش خصوصی وارد این حوزه شویم و بی ینال تهران را برگزار کنیم اما با این حال دوسالانه ها و سایر رویدادها تعطیل نخواهند شد.

او درباره‌ی حضور نداشتن انجمن نقاشان ایران در جشنواره‌ی تجسمی فجر نیز گفت: ما با آن‌ها (انجمن نقاشان) صحبت‌هایی را در این زمینه داشتیم؛ اما آن‌ها به دلایل مختلفی با ما همراه نشدند. ما هم برای بخش نقاشی، یک کیوریتور انتخاب کردیم. انجمن نقاشان طرحی را برای برگزاری یک بی ینال ارائه کرد که خیلی هم خوب بود، اما این طرح نمی‌توانست برعهده‌ی انجمن نقاشان باشد، چون طرحی بود که هنرهای دیگر را هم شامل می‌شد و نقاشی صرف نبود.

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی همچنین گفت: جشنواره‌ی تجسمی فجر نسبت به دیگر جشنواره‌هایی که در این دهه برگزار می‌شود، جوان است. در این چند دوره، هنرمندانی بودند که نخواستند به دلایل مختلف، با حوزه‌ی دولتی همکاری داشته باشند و این موضوع باعث نحیف ماندن جشنواره‌ی تجسمی فجر شد. سال قبل که من وارد وزارت ارشاد شدم، آسیب‌شناسی را آغاز کردیم و به این نتیجه رسیدیم که رویکرد جشنواره را از حالت رقابتی بودن خارج و آن را به‌شکل غیررقابتی برگزار کنیم.

او ادامه داد: هدف ما این بود که کاری کنیم تا همان‌طور که علاقه‌مندان به سینما منتظر رسیدن جشنواره‌ی فیلم فجر هستند، علاقه‌مندان به هنرهای تجسمی هم برای جشنواره‌ی خودشان لحظه‌شماری کنند. بنابراین جشنواره‌های رقابتی و دوسالانه‌ها را با توجه به سیاست‌های دولت یازدهم که استفاده از همه‌ی پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های انجمن‌های هنری بود، به آن‌ها واگذار کردیم و در نهایت، کارنامه‌ای از کل فعالیت‌های تجسمی سال را به‌صورت غیر رقابتی به نمایش بگذاریم.

ملانوروزی به تفاوت جشنواره‌ی هفتم با دوره‌های گذشته اشاره کرد و افزود: در این دوره، قرار است از بسیاری از فعالان در حوزه‌ی تجسمی مانند ناشران، مدیران هنری، خبرنگارها، رسانه‌ها و شرکت‌هایی که با کالاهای تجسمی در ارتباط هستند و جشنواره‌های خصوصی را برگزار می‌کنند، تقدیر کنیم. علاوه بر این، بسیاری از هنرمندان کشور در طول سال، جایزه‌های بین‌المللی گرفته‌اند که این جایزه‌ها و موفقیت‌ها در هیچ‌جا دیده نشده و قرار است از این هنرمندان هم در جشنواره‌ی فجر تقدیر شود. اختتامیه‌ای که در تالار وحدت برگزار می‌شود، به همین تقدیرها اختصاص خواهد یافت. متاسفانه در این سال ها به حامیان و فعالان هنرهای تجسمی توجه نشده است و در این دوره از هنرمندان شاخص و نگارخانه، ناشر، جشنواره، نهاد حامی هنرهای تجسمی برتر با نظر انجمن ها و بعضی نهادهای مرتبط و ملاک های حرفه ای قدردانی می شود.

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد اضافه کرد: فشردگی شاخه‌ها و رشته‌های مختلف هنری در حوزه‌ی تجسمی باعث شد، این جشنواره بین دیگر جشنواره‌های دهه‌ی فجر گم شود. از طرف دیگر، کتابی که از آثار هنرمندان در هر دوره چاپ می‌شد، محصول تخصصی و حرفه‌ای تجسمی نبود. امسال این کتاب به‌شکل تخصصی‌تر در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.

مجتبی آقایی؛ دبیر هفتمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در ادامه نشست گفت: جشنواره‌ی امسال در چند بخش سازمان‌دهی شده است؛ بخش غیررقابتی به انجمن‌های تخصصی سپرده شده و در آن، از هنرمندان سرشناس دعوت کرده‌ایم. همچنین 1100 اثر از 700 هنرمند در 9 رشته‌ی تصویرسازی، خوشنویسی، سفال و سرامیک، عکاسی، کاریکاتور، گرافیک، مجسمه‌سازی، نقاشی و نگارگری به جشنواره ارسال شده است. موضوع آزاد بود و ترجیحا آثاری انتخاب شدند که با این ایام، غرابت داشتند و شاخصه‌های هنری‌شان بالا بود. انتخاب اعضا هم از طرف انجمن‌ها صورت گرفته است.

وی همچنین بیان کرد: علاوه بر بخش اصلی که در موسسه‌ی صبا برگزار می‌شود، سه برنامه هم داریم؛ همزمان با افتتاحیه‌ی جشنواره، نمایشگاه هنر انقلاب، دفاع مقدس و ایثار و شهادت در موزه‌ی فلسطین با همکاری سه سازمان حوزه‌ی هنری، انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس، بنیاد شهید و امور ایثارگران و همچنین موزه‌ی شهدا برگزار می‌شود. از 19 تا 26 بهمن هم برنامه‌ی «پیامبر مهربانی» که یک کار کاملا داوطلبانه از طرف هنرمندان تجسمی است‌، در خانه‌ی هنرمندان برگزار می‌شود. یک ورک‌شاپ عملی هم خواهیم داشت که در آن، از سایت تخصصی کمپین هنرهای تجسمی رونمایی می‌شود.

دبیر هفتمین جشنواره‌ی تجسمی فجر درباره‌ی تجلیل از هنرمندان در اختتامیه‌ی جشنواره، توضیح داد: 18 نفر (دو نفر از هر رشته) در اختتامیه از میان پیشکسوتان و جوانان تقدیر می‌شوند. علاوه بر این، نشان طوبای زرین و مدالیون تجسمی به آن‌ها داده می‌شود که کمترین آورده‌ی آن، نشان درجه یک هنری است که پشتوانه خوبی برای آن‌ها خواهد بود. این جوانان کسانی هستند که حداقل در یک دهه اخیر تأثیر قابل توجهی بر هنر داشته‌اند. همچنین از نگارخانه‌ها، رسانه‌ها، نشریات و حامیان حوزه‌ی هنرهای تجسمی تقدیر خواهد شد.

آقایی همچنین از انتشار کتاب سال هنرهای تجسمی در پایان جشنواره خبر داد و گفت: با راهنمایی‌های آقای ملانوروزی برخلاف دوره‌های گذشته که کتاب جشنواره جنبه‌ی کاتالوگ داشت، امسال کتاب جشنواره به‌صورت تخصصی و حرفه‌ای منتشر خواهد شد و این ظرفیت وجود دارد که هر انجمن، کتاب سال مخصوص به خود را داشته باشد. در این صورت، ما یک دایرة‌المعارف مصور خواهیم داشت، چون پس از 30 سال ما هنوز در هیچ رشته‌ای، کتاب سال نداریم.

در پایان نشست پوستر هفتمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر که توسط مهدی رحیمی طراحی شده است رونمایی شد.